* * *
Sau một hồi tìm kiếm tư liệu cho công việc sắp tới, tôi bỗng dưng thấy chán và mệt lạ thường. Đầu óc cứ vo ve như thể có một tổ ong vô hình đang cư ngụ bên trong. Các khớp ngón tay mỏi nhừ sau gần hai tiếng đồng hồ gõ bàn phím liên tục. Lôi trong ngăn kéo ra gói White Horse vừa mua hồi chiều, tôi rút ra một điếu, châm lửa rồi hít một hơi dài.
Ngả người ra đằng sau trên chiếc ghế xoay bằng da đã mòn vẹt nhiều, tôi phả làn khói trắng đυ.c vào không khí. Rít thêm một hơi dài, tôi khum tròn môi thả vào không trung những vòng tròn khói chầm chậm. Trần nhà phút chốc nhòa đi...
* * *
Năm ba tuổi, tôi được mẹ cho theo học ở một trường mẫu giáo gần nhà. Trường nằm gần cuối đường Tăng Bạt Hổ, ngay bên cạnh trạm xá khu vực và đối diện với khu dân cư hay có mấy gã culi bốc vác mồ hôi nhễ nhại, buổi trưa đứng bóng mặt trời hay ngồi chém gió nơi quán bia hơi và tán tỉnh mụ chủ quán đã trải qua hai đời chồng.
Trường khá nhỏ với khoảng bốn, năm phòng học gì đó. Sân trường đặt vài ba cái xích đu đã rỉ sét và ít con hươu nai bằng đá nhìn cứ như mới bị gã thợ săn nào đó cho một nhát rìu vào mông. Giờ ra chơi, lúc nào tôi và mấy thằng bạn trong lớp cũng rủ nhau leo lên rồi với tay đu qua chiếc cầu trượt gần đó và trượt xuống. Rất nghệ thuật ! Và hậu quả của cú trượt đó là mông đỏ au như bị roi quất, cô giáo ra lôi vào cho quỳ ở góc lớp. Bốn thằng đầu đinh, mũi xanh thò lò, mặt nhem nhuốc mở to mắt nhìn nhau rồi phá lên cười. Riêng thằng Hữu "trâu" lại khóc. Vì nó đã làm bẩn chiếc áo mà mẹ nó mua cho...
Hồi ấy, nói thì có vẻ khó tin, nhưng tôi đã dính "thính" của một cô bạn cùng lớp. Nhỏ ấy có hai bím tóc xinh xinh, môi hồng hay cười chúm chím cực dễ thương. Hai má lúm đồng tiền khiến tôi nhìn không chớp mắt mỗi khi chơi chung nhóm bạn mà có nhỏ ấy. Đặc biệt, nhỏ vẽ rất đẹp và có hồn. Nhất là khoảng tô màu, mấy bức tranh của nhỏ đều được tô rất chuẩn so với cái tuổi bọn tôi lúc ấy. Cô giáo lúc nào cũng lấy mấy bức tranh của nhỏ ra làm mẫu cho bọn tôi vẽ. Thực ra, đối với một thằng nhóc hỉ mũi chưa sạch, đi đâu cũng mẹ dắt tay như hồi đó, việc hàng ngày đến lớp để được thấy cô bạn nhỏ ấy cười là điều hạnh phúc nhất rồi. Ngang bằng với chiếc ô tô ba tặng, buổi đi công viên chơi ngựa xoay với mẹ hay chị gái dắt đi ăn kem.
Có một lần, vào mùa chơi nhãn vỡ (hồi ấy vào những khoảng thời gian cố định trong năm, bọn nhóc chúng tôi lại chơi mỗi thứ đồ chơi khác nhau), tôi đã bị nhỏ giận dỗi, lẫy và xòe (nghĩa là nghỉ chơi) gần hai tuần và sau đó là mãi mãi. Tôi nhớ rất rõ khi ấy mình chơi xếp nhãn với mấy thằng cùng lớp. Với khả năng thần sầu của mình, tôi ăn được rất nhiều nhãn vỡ. Thôi thì đủ mọi loại nhãn : nhãn con ếch, nhãn công chúa, nhãn người nhện, nhãn bông hoa... Đúng lúc tôi đang đứng đếm nhãn, xem lại chiến lợi phẩm của mình, nhỏ ấy tiến lại gần nhìn vào xấp nhãn trên tay tôi một cách chăm chú. Tôi vênh mặt lên hỏi.
- Gì đấy?
- Cho tao cái nhãn bông hoa đó đi - Nhỏ nói
- Không - Tôi rụt tay đưa xấp nhãn ra giấu sau lưng.
Nhỏ năn nỉ.
- Cho tao đi. Tao thích cái nhãn đó.
- Không. - Tôi vẫn rất kiên định.
Thế là nhỏ dẫu môi, mắt ngân ngấn nước rồi quay mặt chạy đi. Tôi chẳng hề quan tâm mà tiếp tục đếm xấp nhãn rồi vào học khi có tiếng cô giáo gọi. Trưa hôm đó, nhỏ bỏ bữa. Mặc dù trưa hôm đó ăn món cháo thịt bò bằm mà nhỏ thích. Tôi nhìn thấy vậy nhưng không nghĩ ra được điều gì đang xảy ra.
Hai tuần sau, tôi mới trở lại lớp. Ấy là lúc tôi bị sốt kéo dài và mẹ bắt ở nhà cho đến lúc lành bệnh. Khi đến lớp, tôi lại đặt chiếc cặp nhỏ in hình Pikachu màu vàng – chú pokemon nổi tiếng - xuống ghế như thường lệ. Nhưng có một điều lạ đó là suốt buổi học sáng hôm ấy và cả buổi chiều, nhỏ không hề xuất hiện. Tôi nghĩ chắc là nhỏ cũng đau như tôi.
Nhưng hôm sau, hôm sau nữa... tôi không hề thấy mặt nhỏ thêm lần nào nữa. Cho đến một ngày, tôi liều mạng thử hỏi cô giáo.
- Cô ơi cô, bạn Trâm sao không đi học vậy cô?
Cô giáo mải mê hướng dẫn một thằng nhóc lớp tôi tập viết nhưng cũng dừng lại và đáp.
- Trâm theo bố mẹ đi ở nơi khác rồi Lương à.
Thế là từ đó cho đến lúc hết thời mẫu giáo, tôi không còn gặp lại nhỏ. Và xấp nhãn tôi thắng được lần ấy mãi mãi nằm lại ở thùng rác nơi góc trường.
Im lìm, thấp thoáng.
* * *
Trời bắt đầu mưa. Những hạt nước nhỏ đầu tiên theo gió lùa vỗ vào mặt kính ở khung cửa sổ nơi bàn làm việc của tôi nhìn ra ngoài con sông sau nhà. Bộp. Bộp. Tách. Roạt, mấy nhành cây lòa xòa của gốc trứng cá theo gió lả lướt qua lại vuốt ve làn không khí mệt mỏi sau cả ngày dài oằn mình dưới cái nắng gay gắt. Cơn mưa rào bất chợt vụt đến kéo theo những miền kí ức xa xăm thời thơ ấu trở về. Chầm chậm dưới làn khói thuốc mỗi lúc mỗi dày đặc hơn. Mơ hồ dưới ánh đèn phòng chợt vàng vọt hơn không giống như thường ngày. Rõ ràng trong không gian thinh lặng khi bố mẹ đã ngủ và con mèo Ruby đang lim dim mắt ngay bên dưới chân.
Ba năm đầu của thời tiểu học trôi qua trong êm ả. Ngoại trừ năm lớp hai, con nhỏ Diệu An thông minh đột biến ra thì thời gian còn lại tôi đều dẫn đầu bảng thành tích học tập của lớp với điểm số cao chót vót. Ngày ấy, tôi kiêu căng phách lối với lũ con trai trong lớp và trịch thượng, tỏ vẻ anh hùng khi đứng trước bầy con gái. Những giờ kiểm tra, tôi thường hoàn thành bài làm rất sớm rồi ngồi khoanh tay một cách ngạo mạn chờ đợi những lời cầu xin sự giúp đỡ từ ánh mắt tội nghiệp của tụi nhóc trong lớp. Mỗi lần ra chơi, tôi hiếm khi chơi đùa cùng bạn bè mà thường ngồi một góc trong lớp đọc truyện tranh. Kiểu như chúng ta không cùng đẳng cấp và tụi mày không thể hiểu nổi việc tao làm.
Tôi học lớp 4/3, nằm cạnh lớp 4/4 như một điều hiển nhiên về việc sắp xếp vị trí lớp mà hầu như trường tiểu học nào lúc đó cũng thế. Cũng là những thằng nhóc nghịch ngợm, vẫn là những đứa con gái mít ướt hay chơi búp bê dưới gốc phượng vào giờ ra chơi, nhìn tổng quan thì hai lớp chẳng khác nhau là mấy khi xem xét hình ảnh các thần dân đang sống trong vương quốc riêng của mỗi lớp với diện tích vài mét vuông. Tuy nhiên, khi nói đến lớp trưởng, chức vụ mang lại quyền lực tối thượng cho bọn học trò lúc ấy lại được thể hiện dưới hai bộ mặt hoàn toàn khác nhau. Nếu như lớp tôi có nhỏ Diệu An mặc dù học giỏi nhưng lại mắc tật hay mách lẻo thầy cô và nói xấu bạn bè, thì 4/4 quả thật rất may mắn khi có được Đỗ Quyên giữ chức vụ cao nhất này.
Đỗ Quyên sống ở gần trường cùng với bà ngoại trong một ngôi nhà xập xệ, dột nát ngay mặt tiền đường Đào Duy Anh. Nhà tôi ở gần đó, cách nhà Đỗ Quyên cỡ năm trăm mét tính theo đường xe chạy. Mỗi lần tan học, tôi thường thấy Đỗ Quyên ra về cuối cùng mặc cho tụi bạn cùng lớp chen lấn, xô đẩy nhau nhằm chiếm lấy chiếc vé ưu tiên cho chuyến tàu đầu tiên ra khỏi cổng trường.
Quyên không giống bất kỳ một thành viên nào khác trong lớp, ít nhất là về khoản trang phục. Nhỏ mặc một chiếc áo sơ mi trắng thường xuyên lấm lem hay sau này tôi mới biết được là nhỏ chỉ có mỗi một chiếc áo đó thôi. Chiếc quần tây màu xanh vá hai mảnh to tướng sau bờ mông lép kẹp. Duy chỉ có khuôn mặt nhỏ nhắn lúc nào cũng sáng sủa, hai lúm đồng tiền bên má khẽ sâu hơn mỗi khi nhỏ mỉm cười và tóc luôn được cột lên cao rất gọn gàng.
Hôm ấy, trưa nắng gắt của một ngày tháng ba, tôi lại thất bại trong việc tìm cách ra khỏi trường sớm nhất khi tiếng trống tan trường vang lên. Và cũng như mọi lần, khi ngoái nhìn ra phía sau, gương mặt quen thuộc của Đỗ Quyên lại hiện ra dưới những tia nắng chói chang chiếu xiên khoan qua tán lá bàng phía trên, đậu lại trên đôi má mịn màng nửa hờn dỗi nửa tinh nghịch. Lướt mắt quanh sân trường một vòng. Vắng lặng ! Tôi lấy hết can đảm trong trái tim đang đập liên hồi, hít sâu rồi thở mạnh trước khi lê đôi giày bata trắng bước tới gần Đỗ Quyên.
Thịch !
"Này ! Sao mày hay về trễ vậy?"
Nhỏ im lặng không nói. Cúi đầu bước nhanh hơn. Tôi bước gần như chạy để theo kịp cái đuôi tóc đang ngoe nguẩy phía trước.
"Ê ! Chơi kiểu gì thế? Tao hỏi sao không trả lời mày?"
Nhỏ ba chân bốn cẳng chạy thẳng ra khỏi cổng trường, bỏ lại thằng tôi đứng đó lẫn trong sự ngơ ngác và tức giận tột cùng. Sân trường im lặng, nắng bất động và có một tiếng "xoảng" nào đó rất to được tạo ra trong thinh không. Dường như thế?
Bữa cơm trưa đáng lẽ đã vui vẻ hơn nếu như tôi không làm đổ tô canh cá mẹ nấu rồi nhờ bê lên bàn ăn. Bố mắng tôi rất dữ. Trò bắn bi buổi chiều cũng không diễn ra như mọi hôm - khi tôi đều dẫn đầu về số lượng bi ăn được của bọn nhỏ trong xóm. Khu đất trống dưới bờ sông ngày nào cũng là nơi tôi thi triển những kĩ năng bắn bi thuộc hàng lão luyện nhất. Vậy mà chiều hôm đó, ngôi vương của tôi bị hạ bệ một cách cay đắng bởi thằng Xệ, con mụ Ty nuôi heo nhà ở cuối xóm.